Sáng chế là gì?

Theo quy định của pháp luật về Sở hữu trí tuệ thì sáng chế được hiểu là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên.

Chủ thể có quyền nộp đơn đăng ký sáng chế là ai?

Tổ chức, cá nhân sau đây có quyền đăng ký sáng chế bao gồm:

– Tác giả tạo ra sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí bằng công sức và chi phí của mình;

– Tổ chức, cá nhân đầu tư kinh phí, phương tiện vật chất cho tác giả dưới hình thức giao việc, thuê việc, tổ chức, cá nhân được giao quản lý nguồn gen cung cấp nguồn gen, tri thức truyền thống về nguồn gen theo hợp đồng tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc trường hợp quy định khác.

Trường hợp nhiều tổ chức, cá nhân cùng nhau tạo ra hoặc đầu tư để tạo ra sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí thì các tổ chức, cá nhân đó đều có quyền đăng ký và quyền đăng ký đó chỉ được thực hiện nếu được tất cả các tổ chức, cá nhân đó đồng ý.

Trình tự thực hiện đăng ký bản quyền sáng chế

– Bước 1: Tiếp nhận đơn.

Hồ sơ đăng ký có thể nộp trực tiếp tại Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ tại Hà Nội hoặc 2 văn phòng đại diện của Cục ở Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

– Bước 2: Thẩm định hình thức đơn.

Cục Sở hữu trí tuệ sẽ xem xét tính đầy đủ và đúng quy định về mặt hình thức của hồ sơ. Từ đó, đưa ra kết luận liệu hồ sơ có được chấp thuận là hợp lệ hay không

+ Nếu đạt yêu cầu, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành quyết định công nhận hồ sơ hợp lệ;

+ Nếu không đạt, Cục sẽ gửi thông báo dự định từ chối, nêu rõ các lỗi hoặc thiếu sót, đồng thời cho người nộp thời hạn 2 tháng để phản hồi hoặc chỉnh sửa. Trường hợp không khắc phục được hoặc không có ý kiến hợp lý, hồ sơ sẽ bị từ chối chính thức.

– Bước 3: Công bố đơn.

Khi hồ sơ được chấp thuận hợp lệ, thông tin về đơn đăng ký sẽ được công khai trên “Công báo sở hữu công nghiệp” để thông báo rộng rãi.

– Bước 4: Thẩm định nội dung đơn.

Là việc đánh giá khả năng được bảo hộ của đối tượng nêu trong đơn theo các điều kiện bảo hộ, xác định phạm vi (khối lượng) bảo hộ tương ứng. Quá trình này chỉ bắt đầu khi có yêu cầu kiểm tra nội dung. Nội dung thẩm định gồm:

+ Đánh giá sự phù hợp của đối tượng nêu trong đơn với loại văn bằng bảo hộ yêu cầu được cấp;

+ Đánh giá đối tượng theo từng điều kiện bảo hộ;

+ Kiểm tra nguyên tắc nộp đơn đầu tiên.

– Bước 5: Ra quyết định cấp/từ chối cấp văn bằng bảo hộ.

Nếu sáng chế không đáp ứng các điều kiện bảo hộ, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ thông báo từ chối cấp văn bằng;Sáng chế đạt yêu cầu và người nộp hoàn thành đầy đủ các khoản phí, lệ phí đúng hạn, Cục sẽ ban hành quyết định cấp văn bằng bảo hộ, cập nhật vào Sổ đăng ký quốc gia về sáng chế và công khai trên Công báo Sở hữu công nghiệp.

Trình tự thực hiện đăng ký bản quyền sáng chế gồm 5 bước

Cách thức thực hiện đối với hình thức nộp trực tiếp

Việc nộp đơn đăng ký sáng chế trực tiếp cho phép người nộp dễ dàng theo dõi và xử lý các vấn đề phát sinh ngay tại chỗ. Quy trình này không chỉ đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ mà còn cần nắm rõ thời gian giải quyết cũng như các khoản phí, lệ phí liên quan.

Hình thức nộp hồ sơ đăng ký sáng chế

Có 2 hình thức nộp hồ sơ đăng ký sáng chế mà người nộp có thể thực hiện, cụ thể như sau:

Nộp trực tiếp

Người nộp đơn có thể trực tiếp nộp hồ sơ tại trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ ở Hà Nội hoặc tại 02 Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, tùy theo khu vực thuận tiện nhất cho mình.

Nộp qua dịch vụ bưu chính

Người nộp đơn chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đăng ký sáng chế theo quy định và gửi qua dịch vụ bưu điện đến trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội hoặc 02 Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, tùy thuộc vào địa chỉ phù hợp nhất.

Có thể nộp hồ sơ bằng 2 hình thức là trực tiếp và dịch vụ bưu chính

Thời hạn giải quyết

– Thẩm định hình thức: Được thực hiện trong vòng 1 tháng kể từ ngày nộp đơn.

– Công bố đơn: Diễn ra vào tháng thứ 19 kể từ ngày ưu tiên (nếu đơn được hưởng quyền ưu tiên) hoặc ngày nộp đơn (nếu không có ngày ưu tiên), hoặc trong vòng 2 tháng kể từ ngày đơn được chấp nhận hợp lệ, tùy thời điểm nào muộn hơn.

– Thẩm định nội dung: Kéo dài không quá 18 tháng, tính từ ngày công bố đơn (nếu yêu cầu thẩm định nộp trước ngày công bố) hoặc từ ngày nhận yêu cầu thẩm định (nếu yêu cầu nộp sau ngày công bố).

– Cấp văn bằng bảo hộ: Hoàn tất trong 15 ngày kể từ khi người nộp đơn nộp đủ và đúng hạn các khoản phí, lệ phí.

– Công bố quyết định cấp văn bằng: Thực hiện trong 60 ngày kể từ ngày ra quyết định, trên Công báo Sở hữu công nghiệp.

Thời hạn giải quyết sau khi nộp hồ sơ đăng ký sáng chế

Thành phần hồ sơ

Loại giấy tờ	Bản chính	Bản sao	Mẫu đơn, tờ khai
Bản mô tả sáng chế và yêu cầu bảo hộ sáng chế (bao gồm cả hình vẽ nếu có)	02	–
Bản tóm tắt sáng chế	02	–
Tài liệu xác nhận quyền đăng ký nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đăng ký của người khác	01	–
Tài liệu chứng minh cơ sở hưởng quyền ưu tiên, nếu có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (bản sao đơn (các đơn) đầu tiên có xác nhận của cơ quan nhận đơn, trừ đơn PCT)	01	–
Bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí (trường hợp nộp phí, lệ phí qua dịch vụ bưu chính hoặc nộp trực tiếp vào tài khoản của Cục Sở hữu trí tuệ)	–	01
Giấy ủy quyền (nếu nộp đơn thông qua đại diện)	01	–
Tờ khai đăng ký sáng chế (Lưu ý: tại mục “Phân loại sáng chế quốc tế” trong Tờ khai, nếu người nộp đơn không tự phân nhóm, phân loại hoặc phân nhóm, phân loại không chính xác thì Cục sở hữu trí tuệ sẽ thực hiện việc này và người nộp đơn phải nộp phí dịch vụ phân nhóm, phân loại theo quy định.	02	–	Phụ lục I – Mẫu số 01

Cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ trước khi tiến hành đăng ký sáng chế

Yêu cầu, điều kiện thực hiện

– Trường hợp sáng chế sử dụng cơ sở vật chất, kinh phí từ ngân sách nhà nước:

+ Đối với trường hợp nhà nước đầu tư toàn bộ chi phí thì quyền đăng ký sáng chế được giao cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn, trừ trường hợp quy định khác.

+ Đối với trường hợp được đầu tư bằng nhiều nguồn vốn, trong đó có một phần ngân sách nhà nước, phần quyền đăng ký sáng chế tương ứng với tỷ lệ phần ngân sách nhà nước được giao cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn, trừ trường hợp quy định khác.

– Trường hợp sáng chế là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ thuộc lĩnh vực quốc phòng và an ninh quốc gia được thực hiện như sau:

+ Trường hợp nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước, quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí thuộc về Nhà nước;

+ Trường hợp nhiệm vụ khoa học và công nghệ được đầu tư bằng nhiều nguồn vốn, trong đó có một phần ngân sách nhà nước, phần quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí tương ứng với tỷ lệ phần ngân sách nhà nước thuộc về Nhà nước;

+ Đại diện chủ sở hữu nhà nước thực hiện quyền đăng ký quy định trên.

– Người có quyền đăng ký có thể chuyển giao quyền này qua hợp đồng văn bản, thừa kế hoặc kế thừa theo luật định, kể cả khi đơn đã được nộp.

Đăng ký quyền sáng chế là bước rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của nhà sáng tạo, thúc đẩy đổi mới và phát triển kinh tế. Việc nắm rõ trình tự, điều kiện thực hiện và chi phí sẽ giúp cá nhân, tổ chức thực hiện hiệu quả. Chúc bạn sớm đăng ký sáng chế thành công với thành quả sáng tạo của mình!