Tranh chấp lao động là gì?

Căn cứ theo quy định tại Điều 179 Bộ Luật lao động 2019 có thể hiểu rằng: Tranh chấp lao động là sự xung đột, không thống nhấtxảy ra giữa người lao động và người sử dụng lao động về quyền và lợi ích giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện và chấm dứt quan hệ lao động, tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.

Hay nói cách khác, tranh chấp lao động là những tranh chấp xảy ra do xâm phạm đến quyền và lợi ích mà các bên trong quan hệ lao động.

Tranh chấp lao động là những mâu thuẫn, bất đồng phát sinh trong quan hệ lao động

Tranh chấp lao động có thể được phân loại thành hai nhóm chính:

– Tranh chấp cá nhân: Là những mâu thuẫn, bất đồng phát sinh tranh chấp giữa người lao động với người sử dụng lao động, giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại

– Tranh chấp tập thể: Là những tranh chấp về quyền hoặc lợi ích xảy ra giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp lao động

Tranh chấp lao động xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, xuất phát từ lợi ích, quyền lợi và nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Dưới đây là các nguyên nhân chính:

– Do sự thiếu hiểu biết và sai sót trong quá trình áp dụng pháp luật lao động

– Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động, quy chế và thỏa thuận hợp pháp khác

– Do mâu thuẫn lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động, chẳng hạn về mức lương, chế độ phúc lợi, điều kiện lao động,…

– Do thiếu sự trao đổi, tham vấn, đối thoại giữa người lao động và người sử dụng lao động khi có những thay đổi, điều chỉnh về chính sách, quy định liên quan đến quyền, lợi ích của người lao động.

– Do cách thức quản lý, điều hành không hợp lý, thiếu công tâm, công bằng của người sử dụng lao động.

Tranh chấp lao động có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động

Các nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động được thể hiện tại Điều 180 Bộ luật lao động 2019 như sau:

– Nguyên tắc tôn trọng quyền tự định đoạt, thương lượng và quyết định của các bên.

– Nguyên tắc coi trọng giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải, trọng tài trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích của hai bên tranh chấp, tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không trái pháp luật.

– Nguyên tắc công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật.

– Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động.

– Việc giải quyết tranh chấp lao động do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành sau khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được các bên tranh chấp đồng ý.

Tuân thủ các nguyên tắc khi giải quyết tranh chấp lao động

Phương thức giải quyết tranh chấp lao động hiệu quả nhất

Có nhiều phương thức giải quyết tranh chấp lao động như: :

– Thương lượng: Khi xảy ra tranh chấp, các bên có quyền tự hòa giải, thương lượng để cùng đưa ra hướng giải quyết tốt nhất cho cả hai bên. Kết quả của sự thỏa thuận đạt được thì các bên phải tôn trọng và cùng nhau thực hiện sự thống nhất thỏa thuận đó.

– Giải quyết tranh chấp thông qua Hòa giải viên lao động: Hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động cá nhân trước khi khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết trừ một số trường hợp khác do pháp luật quy định không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải.

– Giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng Trọng tài lao động: Trên cơ sở đồng thuận giữa các bên, trường hợp các bên có tranh chấp nhưng không thuộc trường hợp bắt buộc thực hiện thủ tục hòa giải và hết thời hạn hòa giải mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải hoặc trường hợp hòa giải không thành thì các bên được thực hiện lựa chọn phương thức này để giải quyết tranh chấp.

– Giải quyết tranh chấp lao động thuộc thẩm quyền của Tòa án: Các trường hợp tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động phải thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động mà hòa giải thành nhưng các bên không thực hiện hoặc thực hiện không đúng; hoặc hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải theo quy định của pháp luật về lao động mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải. Trong đó, có một số tranh chấp khác do pháp luật quy định sẽ không thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Tìm đến đúng cơ quan có thẩm quyền để thực hiện giải quyết tranh chấp lao động

Các lưu ý để giải quyết tranh chấp lao động hiệu quả

Để giải quyết tranh chấp lao động một cách hiệu quả, các bên liên quan cần lưu ý một số điểm quan trọng.

– Ưu tiên thương lượng và hòa giải: Việc đối thoại trực tiếp, cùng nhau bàn bạc giữa người lao động và người sử dụng lao động để tìm kiếm giải pháp chung để cùng đạt được sự kết quả tốt nhất luôn là phương pháp khuyến khích các bên sử dụng. Việc hòa giải này giúp hai bên đạt được thỏa thuận mà cả hai đều thống nhất, giữ được mối quan hệ bền chặt, tiết kiệm được rất nhiều chi phí, công sức..

– Chuẩn bị đầy đủ bằng chứng: Lưu giữ hợp đồng lao động, bảng lương, biên bản họp, quyết định xử lý kỷ luật và các tài liệu liên quan. Các chứng cứ này sẽ là căn cứ vững chắc khi trình bày yêu cầu hoặc khi khởi kiện tại Tòa án.

– Tuân thủ quy trình pháp lý: Thực hiện đúng theo các bước xử lý tranh chấp.

– Tôn trọng quy định pháp luật: Áp dụng đúng các quy định của Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn liên quan.

– Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn: Khi cần thiết, nhờ đến sự tư vấn của luật sư hoặc công đoàn để được hỗ trợ trong quá trình giải quyết tranh chấp.

– Giữ thái độ trung thực và hợp tác: Giữ bình tĩnh, trung thực trong quá trình thương lượng và giải quyết tranh chấp.

Tuân thủ các quy định của pháp luật trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động

Để giải quyết tranh chấp lao động hiệu quả, khách hàng cần áp dụng đúng các quy định pháp luật. Đồng thời, cần có sự thấu hiểu, trung thực và hợp tác từ cả người lao động lẫn người sử dụng lao động. Khi các bên chủ động đối thoại, thương lượng và tận dụng các cơ chế hòa giải, tranh chấp sẽ được giải quyết nhanh chóng, giảm thiểu thiệt hại và tạo điều kiện cho một môi trường làm việc ổn định, hòa bình.

Cùng ATILAW giải quyết các tranh chấp lao động một cách hiệu quả, trao đổi qua Zalo ATILAW