Sự khác biệt về hệ thống pháp luật, ngôn ngữ và văn hóa giữa các quốc gia có thể gây khó khăn cho các bên liên quan trong quá trình giải quyết. Do đó, việc hiểu rõ và tuân thủ đúng các quy định pháp luật hiện hành là điều kiện tiên quyết để đảm bảo quyền lợi của các bên và tiến trình ly hôn diễn ra thuận lợi.​ Theo dõi bài viết sau của ATILAW để nắm được những yêu cầu thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài chuẩn xác.

Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

​Ly hôn có yếu tố nước ngoài là trường hợp ly hôn mà trong đó quan hệ hôn nhân và gia đình liên quan đến yếu tố nước ngoài. Cụ thể, theo khoản 25 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được xác định khi:

– Ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài;

– Cả hai bên đều là công dân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc liên quan đến tài sản ở nước ngoài.

Ly hôn có yếu tố nước ngoài ngày càng phổ biến tại Việt Nam 

Cụ thể, các trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm:​

– Ly hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài;

– Ly hôn giữa người nước ngoài với nhau nhưng thường trú tại Việt Nam và được cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam giải quyết ly hôn theo quy định pháp luật.

– Ly hôn giữa công dân Việt Nam với nhau nhưng việc kết hôn được thực hiện theo pháp luật nước ngoài, hoặc có tài sản chung ở nước ngoài.

​Theo quy định tại Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, việc giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài được thực hiện như sau:​

– Trường hợp cả hai vợ chồng là công dân Việt Nam nhưng không thường trú tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn: Việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của quốc gia nơi cả hai vợ chồng thường trú chung.​

– Trường hợp cả hai vợ chồng là công dân Việt Nam và không có nơi thường trú chung ở nước ngoài: Việc ly hôn sẽ được giải quyết theo pháp luật Việt Nam.​

– Trường hợp vợ chồng có tài sản là bất động sản ở nước ngoài: Việc chia tài sản là bất động sản ở nước ngoài khi ly hôn sẽ tuân theo pháp luật của quốc gia nơi có bất động sản đó.

Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và Gia đình, và Luật Tố tụng Dân sự. Tùy thuộc vào tình huống cụ thể, việc ly hôn có thể được thực hiện theo hai hình thức: ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương.

Thủ tục, hồ sơ ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài

Ly hôn thuận tình là trường hợp cả hai vợ chồng đều đồng ý ly hôn và đã thỏa thuận được các vấn đề liên quan như tài sản, con cái.Hồ sơ ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài cần chuẩn bị bao gồm:

– Đơn thuận tình ly hôn: Cả hai vợ chồng cùng ký tên vào đơn này.​

– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn: Bản chính hoặc bản sao chứng thực.​

– Giấy tờ tùy thân:

– Đối với công dân Việt Nam: Căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân (bản sao chứng thực).​

– Đối với người nước ngoài: Hộ chiếu (bản sao chứng thực).

– Giấy tờ chứng minh nơi cư trú hiện tại của đương sự: Có thể là sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hoặc giấy tờ tương đương.

– Giấy khai sinh của con chung (nếu có): Bản sao chứng thực.​

– Tài liệu chứng minh về tài sản chung (nếu có): Nếu vợ chồng có yêu cầu tòa án công nhận sự thỏa thuận về tài sản, cần nộp các tài liệu chứng minh quyền sở hữu tài sản đó.

Lưu ý: Giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài lập, cấp hoặc xác nhận để sử dụng giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình thì phải được hợp pháp hóa lãnh sự, trừ trường hợp được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.

Hồ sơ ly hôn thuận tình giữa vợ chồng có yếu tố nước ngoài

Thủ tục thực hiện:

– Nộp hồ sơ:

+ Hồ sơ được nộp tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền

+ Nộp 01 bộ hồ sơ

+ Có thể nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện.

– Tòa án xem xét và thụ lý hồ sơ:

+ Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn, nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Tòa án sẽ thụ lý vụ việc và thông báo cho đương sự nộp lệ phí.​

+ Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc cần bổ sung, Tòa án sẽ thông báo để đương sự hoàn thiện trong thời hạn 7 ngày.​

– Giải quyết yêu cầu thuận tình ly hôn:

+ Tòa án tiến hành hòa giải. Nếu hòa giải thành, vợ chồng đoàn tụ, Tòa án sẽ đình chỉ giải quyết vụ việc.

+ Nếu hòa giải không thành, Tòa án sẽ mở phiên họp xét đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.

– Ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn:

+ Sau khi xem xét, nếu đủ điều kiện, Tòa án sẽ ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.

+ Quyết định này có hiệu lực ngay và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.

Thủ tục, hồ sơ ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài

Ly hôn đơn phương là trường hợp chỉ một bên vợ hoặc chồng có yêu cầu ly hôn.Hồ sơ ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài bao gồm:

– Đơn khởi kiện yêu cầu ly hôn đơn phương (có chữ ký của người nộp đơn);

– Giấy chứng nhận kết hôn (bản chính hoặc bản sao có chứng thực);

– Giấy tờ tùy thân của người Việt Nam như căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân (sao y công chứng);

– Hộ chiếu hoặc giấy tờ tùy thân của người nước ngoài (sao y chứng thực);

– Tài liệu chứng minh nơi cư trú hoặc nơi ở hiện tại của người đang ở nước ngoài;

– Giấy khai sinh của con chung (nếu có – bản sao hợp lệ);

– Giấy tờ liên quan đến tài sản chung nếu có yêu cầu chia tài sản trong quá trình ly hôn.

Chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài

Thủ tục ly hôn đơn phương với người ở nước ngoài

– Bước 1: Nộp hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền

Nộp 01 bộ hồ sơ đầy đủ đến TAND có thẩm quyền theo quy định tại Luật Tố tụng dân sự.

– Bước 2: Xem xét và thụ lý hồ sơ

+ Trong vòng 3 ngày làm việc, Tòa án sẽ phân công thẩm phán phụ trách vụ án.

+ Nếu hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ thông báo thụ lý vụ việc.

+ Nếu còn thiếu sót, người nộp hồ sơ sẽ được yêu cầu hoàn thiện, bổ sung trong vòng 7 ngày.

– Bước 3: Giải quyết vụ việc tại Tòa án: Tòa án tổ chức hòa giải theo quy định pháp luật.

Trường hợp hòa giải không thành, Tòa sẽ tiếp tục xem xét, giải quyết việc ly hôn theo trình tự tố tụng dân sự.

Thời gian giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Thời gian xử lý các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài phụ thuộc vào hình thức ly hôn (thuận tình hoặc đơn phương) và tính chất phức tạp của từng vụ việc được quy định tại Bộ luật Tố Tụng Dân sự. Cụ thể:

– Trường hợp ly hôn thuận tình giữa một bên ở Việt Nam và một bên ở nước ngoài: Thời gian giải quyết thường dao động từ 3 đến 4 tháng nếu hai bên cùng hợp tác và hồ sơ đầy đủ.

– Trường hợp ly hôn đơn phương:

+ Sơ thẩm có thể kéo dài từ 4 đến 6 tháng, tùy vào việc có tranh chấp quyền nuôi con, tài sản hay sự vắng mặt của bị đơn.

+ Nếu có kháng cáo, thời gian giải quyết ở cấp phúc thẩm sẽ mất thêm khoảng 3 đến 4 tháng.

– Trường hợp đặc biệt – ly hôn với người ở nước ngoài không rõ địa chỉ hoặc không hợp tác: Thời gian giải quyết có thể kéo dài đến 24 tháng, do phải tiến hành ủy thác tư pháp qua các cơ quan ngoại giao để tống đạt giấy tờ hoặc thu thập chứng cứ.

Lưu ý: Thời gian thực tế có thể thay đổi tùy vào quá trình xử lý của tòa án, mức độ hợp tác giữa các bên, khối lượng tài liệu cần xác minh và yếu tố pháp lý liên quan.

Thời gian xử lý hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài khác nhau tùy vào từng trường hợp

Chia tài sản ly hôn có yếu tố nước ngoài xử lý thế nào?

Trong các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài, nếu tài sản nằm tại Việt Nam và vợ/chồng cư trú trong nước, việc phân chia tài sản sẽ được thực hiện theo pháp luật Việt Nam.

Tòa án sẽ ưu tiên giải quyết dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên. Nếu không đạt được đồng thuận, Tòa sẽ căn cứ theo các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để xử lý. Các nguyên tắc cụ thể gồm:

– Nếu không có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản: Áp dụng chế độ tài sản theo luật định.

– Nếu có thỏa thuận rõ ràng và hợp pháp: Tòa án giải quyết theo nội dung của thỏa thuận.

– Nếu thỏa thuận không rõ ràng hoặc bị vô hiệu: Xử lý theo nguyên tắc chia tài sản chung như luật định.

Tài sản chung sẽ được phân chia dựa trên các yếu tố:

– Hoàn cảnh gia đình, điều kiện sống của mỗi bên;

– Mức độ đóng góp tạo lập và duy trì tài sản;

– Quyền lợi hợp pháp của vợ/chồng trong sản xuất, kinh doanh;

– Mức độ lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm nghĩa vụ vợ, chồng (nếu có).

Tài sản sẽ được ưu tiên chia bằng hiện vật. Nếu không thể chia được, sẽ định giá tài sản và chia theo giá trị tương ứng. Bên nhận tài sản có giá trị cao hơn phần được hưởng phải thanh toán phần chênh lệch cho bên còn lại.

Tài sản riêng vẫn thuộc sở hữu của mỗi bên, trừ khi có bằng chứng hoặc thỏa thuận rằng đã nhập vào khối tài sản chung. Trường hợp tài sản trộn lẫn, sẽ chia theo phần giá trị đóng góp.

Tòa án cũng sẽ xem xét bảo vệ quyền lợi của người vợ, con chưa thành niên hoặc con đã trưởng thành nhưng mất khả năng lao động và không có tài sản tự nuôi sống.

Phân chia tài sản ly hôn có yếu tố nước ngoài

Ly hôn có yếu tố nước ngoài là một quá trình phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về pháp luật quốc tế và kinh nghiệm xử lý các vụ việc liên quan đến nhiều hệ thống pháp luật khác nhau. Với tính chất phức tạp của các vấn đề về thẩm quyền, luật áp dụng, thu thập chứng cứ và thi hành quyết định, việc có sự đồng hành của đội ngũ luật sư chuyên nghiệp là điều cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bạn.

ATILAW với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hôn nhân gia đình quốc tế, am hiểu sâu sắc pháp luật Việt Nam và quốc tế, cam kết mang đến giải pháp toàn diện và hiệu quả cho mọi trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài. Hãy liên hệ với ATILAW ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết về trường hợp cụ thể của bạn.