Di chúc là gì?

Di chúc là loại văn bản pháp lý thể hiện mong muốn của một cá nhân về việc định đoạt tài sản của mình sau khi qua đời. Người lập di chúc có thể chỉ định người thừa kế, cách phân chia tài sản và các điều kiện kèm theo sao cho đúng quy định của pháp luật.Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Viết di chúc để phân chia tài sản của mình cho người thừa kế theo ý muốn

Thế nào là người đủ điều kiện lập di chúc?

Để đảm bảo tính tự nguyện và ngăn chặn các hành vi ép buộc, lừa dối, cưỡng ép trong việc lập di chúc, Điều 625 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định cụ thể về điều kiện của người lập di chúc như sau:

– Đối với người thành niên (từ đủ 18 tuổi trở lên): Phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, minh mẫn, sáng suốt vào thời điểm lập di chúc, đồng thời không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép;

– Đối với người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: Được phép làm di chúc nhưng phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ;

– Đối với người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ: Di chúc phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

Di chúc hợp lệ có cần công chứng, chứng thực không?

Điều kiện quan trọng để di chúc có giá trị pháp lý là hình thức lập di chúc phải tuân thủ đúng quy định Điều 627 Bộ luật Dân sự

– Di chúc bằng văn bản: Phải được công chứng, chứng thực;

– Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực: Hợp pháp nếu đủ 2 điều kiện sau:

+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;

+ Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật;

– Di chúc miệng: Được chấp nhận trong trường hợp người lập di chúc không thể lập di chúc bằng văn bản do tình huống khẩn cấp. Khi đó, di chúc miệng phải đáp ứng các điều kiện sau:

+ Được thể hiện trước mặt ít nhất 02 người làm chứng;

+ Phải được ghi chép lại đầy đủ, có chữ ký hoặc điểm chỉ của cả hai người làm chứng;

+ Trong vòng 05 ngày kể từ ngày tuyên bố di chúc miệng, nội dung di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực để có hiệu lực pháp lý.

Tùy vào từng trường hợp, di chúc có thể không cần công chứng hoặc bắt buộc phải công chứng

Hướng dẫn cách lập di chúc hợp pháp

ATILAW sẽ hướng dẫn cụ thể cách làm di chúc trong từng trường hợp ngay sau đây.

Thủ tục lập di chúc bằng văn bản

Dưới đây là cách viết di chúc thừa kế đảm bảo tính pháp lý:

– Nội dung di chúc phải đầy đủ các thông tin bao gồm:

+ Ngày, tháng, năm lập di chúc;

+ Họ tên và nơi cư trú của người lập di chúc;

+ Họ tên của cá nhân, tên cơ quan hoặc tổ chức được hưởng di sản;

+ Danh sách tài sản để lại, vị trí tài sản và các thông tin liên quan khác.

– Hình thức trình bày phải rõ ràng, không được viết tắt, không sử dụng ký hiệu thay thế;

– Nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

– Trường hợp có sửa chữa, tẩy xóa thì người lập di chúc phải ký xác nhận bên cạnh phần chỉnh sửa.

Ngoài ra, tùy theo hình thức lựa chọn, thủ tục làm di chúc sẽ có sự khác nhau về trình tự, giấy tờ và yêu cầu kèm theo. Cụ thể như sau:

Di chúc lập bằng văn bản không có người làm chứng

Đối với trường hợp này, người lập di chúc phải tự tay viết và ký tên vào bản di chúc. Điều này đồng nghĩa với việc tại thời điểm làm di chúc, người này phải hoàn toàn minh mẫn, sáng suốt, hoàn toàn tự nguyện và không bị lừa dối hay ép buộc.Ngoài ra, bản di chúc cần tuân thủ đầy đủ các quy định về nội dung và hình thức, không được vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội.Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.

Dù không có người làm chứng, di chúc vẫn hợp pháp nếu đáp ứng các yêu cầu cơ bản của pháp luật

Di chúc lập bằng văn bản có người làm chứng

Nếu người lập di chúc không thể tự viết tay, họ có thể đánh máy hoặc nhờ người khác viết/đánh máy theo lời mình nói. Tuy nhiên, tuy nhiên, trường hợp này cần phải có ít nhất 2 người làm chứng và phải đảm bảo các điều kiện:

– Người lập di chúc phải ký tên hoặc điểm chỉ trực tiếp vào di chúc ngay trước mặt những người làm chứng;

– Những người làm chứng phải xác nhận việc ký tên hoặc điểm chỉ, sau đó ký tên vào di chúc.

Điều kiện người làm chứng cho việc lập di chúc

Những người sau đây không được làm chứng cho việc làm di chúc:

– Người được hưởng tài sản trong di chúc hoặc theo pháp luật;

– Người có quyền lợi hoặc nghĩa vụ liên quan đến tài sản được ghi trong di chúc;

– Người chưa đủ 18 tuổi;

– Người mất năng lực hành vi dân sự;

– Người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi.

Di chúc lập bằng văn bản có công chứng, chứng thực

Cách làm di chúc có công chứng, chứng thực như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ	– Phiếu yêu cầu công chứng (tại trụ sở hoặc ngoài trụ sở – nếu có); – Bản dự thảo di chúc; – Giấy tờ tùy thân: CMND/CCCD, Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu, Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, Giấy đăng ký kết hôn,… – Giấy tờ liên quan đến tài sản: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Đăng ký xe, sổ tiết kiệm,…
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền	– Cơ quan có thẩm quyền công chứng: Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng; – Cơ quan có thẩm quyền chứng thực: UBND cấp xã. *Lưu ý: Nếu trong di chúc có tài sản là bất động sản, không bắt buộc phải thực hiện công chứng tại nơi có bất động sản đó. Việc công chứng có thể thực hiện ở bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên cả nước.
Bước 3: Thực hiện công chứng hoặc chứng thực	– Công chứng viên hoặc công chức tư pháp xã sẽ tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ, ghi chép nội dung di chúc, giải thích rõ về quyền lợi và nghĩa vụ của người lập và xác nhận di chúc đúng với ý muốn của người lập; – Người lập di chúc phải tự mình yêu cầu công chứng di chúc, không ủy quyền cho người khác yêu cầu công chứng di chúc; – Người lập di chúc sẽ ký tên hoặc điểm chỉ trực tiếp vào bản di chúc; – Nếu người lập di chúc không thể đọc hoặc nghe được nội dung di chúc, hoặc không thể ký hoặc điểm chỉ, thì cần mời người làm chứng. Người làm chứng phải ký xác nhận trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền tại UBND xã; – Trường hợp công chứng viên nghi ngờ người lập di chúc bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình hoặc có căn cứ cho rằng việc lập di chúc có dấu hiệu bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép thì công chứng viên đề nghị người lập di chúc làm rõ, trường hợp không làm rõ được thì có quyền từ chối công chứng di chúc đó; – Di chúc đã được công chứng nhưng sau đó người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ đó. Trường hợp di chúc trước đó đang được lưu giữ tại một tổ chức hành nghề công chứng thì người lập di chúc phải thông báo cho tổ chức hành nghề công chứng đang lưu giữ di chúc biết việc sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đó; – Sau khi hoàn tất, bản chính di chúc được trả lại cho người lập. Nếu người lập yêu cầu lưu giữ di chúc, tổ chức công chứng hoặc UBND xã sẽ lưu trữ và chỉ giao lại sau khi người lập qua đời; – Việc giao lại di chúc phải lập thành văn bản, có chữ ký của bên giao, bên nhận và ít nhất hai người làm chứng.
Bước 4: Nộp lệ phí công chứng và trả kết quả	Người lập di chúc thực hiện việc đong phí và nhận bản di chúc.

Khi đến văn phòng công chứng, bạn sẽ được công chứng viên hướng dẫn và tiến hành các thủ tục cần thiết

Thủ tục lập di chúc miệng

Di chúc miệng chỉ được phép lập khi người lập di chúc không thể viết di chúc do tính mạng đang bị đe dọa. Quy trình lập di chúc miệng bao gồm các bước sau:

– Người lập di chúc phải tuyên bố rõ ý nguyện cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng;

– Hai người làm chứng phải ghi chép lại nội dung di chúc và ký tên, điểm chỉ vào bản di chúc đã ghi chép;

– Trong vòng 5 ngày kể từ khi người làm di chúc chúc tuyên bố ý nguyện cuối cùng, di chúc miệng phải được công chứng hoặc chứng thực;

– Nếu sau 3 tháng kể từ khi lập di chúc miệng mà người lập di chúc vẫn còn sống và minh mẫn, di chúc miệng sẽ mặc nhiên bị hủy bỏ.

Dịch vụ tư vấn pháp lý và thực hiện thủ tục di chúc

ATILAW chuyên tư vấn toàn diện về việc lập di chúc, hỗ trợ soạn thảo, thực hiện thủ tục di chúc, thừa kế, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, đảm bảo mọi bước được thực hiện nhanh chóng, chính xác và đầy đủ.Khách hàng sẽ được bảo đảm các quyền lợi sau đây khi sử dụng dịch vụ của công ty chúng tôi:

– Chi phí hợp lý, minh bạch;

– Luật sư có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm, luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc;

– Hỗ trợ thủ tục công chứng và chứng thực nhanh chóng, đúng pháp luật;

– Cam kết bảo mật thông tin cá nhân và tài sản của khách hàng.

ATILAW sẽ hỗ trợ bạn thực hiện thủ tục di chúc một cách nhanh chóng

Thông qua nội dung chia sẻ trên đây, hy vọng bạn đã nắm rõ cách lập di chúc thừa kế tài sản cũng như lập di chúc cần những giấy tờ gì, các yêu cầu pháp lý và điều kiện cần thiết khi làm di chúc. Đừng ngần ngại liên hệ với ATILAW qua hotline: 0767 693 737 để được tư vấn và hỗ trợ hoàn tất thủ tục lập di chúc nhanh chóng, chính xác và hợp pháp.