Ba mẹ tôi đều đã mất năm 2022, ba mẹ tôi có 2 người con là tôi và anh trai tôi. Trước lúc mất ba mẹ tôi có để lại 01 căn nhà tại địa chỉ số 115 đường X, xã Y, Huyện Z, Tỉnh K. Ba mẹ tôi trước lúc mất không để lại di chúc. Gần đây tôi được biết anh trai tôi đã tự khai nhận di sản thừa kế là người thừa kế duy nhất mà không thông báo cho tôi được biết. Anh trai tôi đã tặng cho căn nhà trên cho chị dâu tôi và chị dâu tôi đã được cấp Giấy chứng nhận.

Luật sư cho tôi hỏi văn bản khai nhận di sản thừa kế trong trường hợp này có bị vô hiệu không? Hợp đồng tặng cho giữa anh trai và chị dâu tôi có bị vô hiệu không khi mà chị dâu đã được cấp Giấy chứng nhận?

Xin cảm ơn Luật sư!

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Chúng tôi. Với thắc mắc của bạn chúng tôi xin giải đáp như sau:

1/ Văn bản khai nhận di sản thừa kế có bị vô hiệu hay không?

Theo thông tin bạn cung cấp thì ba mẹ bạn có 02 người con là bạn và anh trai bạn; trước lúc chết ba mẹ bạn không để lại di chúc, nên Căn cứ Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Từ những phân tích trên đây bạn và anh trai bạn thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Căn cứ theo Điều 57 Luật công chứng 2014:

“Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.”

“Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.”

Căn cứ theo Điều 58 Luật công chứng 2014:

“Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.”

Để khai nhận di sản thừa kế thì người được hưởng di sản phải là người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thoả thuận không phân chia di sản đó, tuy nhiên trong trường hợp này anh trai bạn không thuộc trường hợp là người duy nhất được hưởng di sản hoặc bạn không lập thoả thoả thuận không phân chia di sản với anh bạn, do đó

Căn cứ Điều 122 Bộ Luật Dân sự 2015:

“Điều 122. Giao dịch dân sự vô hiệu

Giao dịch dân sự không có một trong các điều kiện được quy định tại Điều 117 của Bộ luật này thì vô hiệu, trừ trường hợp Bộ luật này có quy định khác.”

Căn cứ Điều 117 Bộ Luật Dân sự 2015:

 “Điều 117. Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;

b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;

c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.”

Căn cứ Điều 127 Bộ Luật Dân sự 2015:

“Điều 127. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép

Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.

Đe dọa, cưỡng ép trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch dân sự nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người thân thích của mình.”

Căn cứ các quy định nêu trên thì văn bản khai nhận di sản thừa kế của anh bạn vô hiệu.

2/ Hợp đồng tặng cho giữa anh trai và chị dâu bạn có bị vô hiệu không?

Như đã phân tích ở trên, vì văn bản khai nhận di sản thừa kế của anh bạn vô hiệu nên anh bạn không có toàn quyền sở hữu đối với di sản thừa kế. Tuy nhiên dựa trên thông tin bạn cung cấp chưa đủ để để đánh giá Hợp đồng tặng cho giữa anh trai và chị dâu bạn có vô hiệu hay không.

Để tư vấn một cách nhanh chóng, chính xác về vấn đề Thừa kế, bạn vui lòng liên hệ trực tiếp đến Công ty Luật ATILAW hoặc liên hệ qua số điện thoại (+84) 0767693737 hoặc email atilawfirm.info@atilaw.com.vn